تجربه‌های بسیار در انتصخابات

ایران ورزشی/فدراسیون فوتبال از روز تأسیس در ۷ دهه پیش تا امروز باید تجربه‌های بزرگ و باارزشی را برای برگزاری انتخابات به دست می‌آورد اما واقعیت این است که تجربه فوتبال ایران در برگزاری انتخاباتی که به انتصابات شبیه نباشد، بسیار ناچیز است. سال‌ها پیش انتخابات فدراسیون فوتبال انتصخابات لقب گرفته بود، در کنایه به محدودیت مشارکت در انتخابات و شکل برگزاری. این اما فقط مسأله فوتبال نبود. فدراسیون‌های دیگر نیز در ورزش ایران استقلال را تجربه نکرده‌اند.

اصلاحات اساسنامه فدراسیون فوتبال با پافشاری فیفا این فرصت را فراهم کرده است که شرکت در انتخابات برای چهره‌های متنوعی ممکن باشد. اگرچه تجربه‌های پیشین انتخابات در ایران بسیاری را از مشارکت در انتخابات پشیمان می‌کند اما اعلام حضور علی کریمی و سپس مهدی مهدوی‌کیا در پست‌های ریاست و نایب‌رییسی فدراسیون فوتبال بازی را عوض کرده است. البته این اتفاق تازه‌ای نیست که چهره‌های ورزشی به ریاست فدراسیون فوتبال برسند و بسیاری از چهره‌های ورزشی به ریاست فدراسیون فوتبال و فدراسیون‌های دیگر مثل کشتی رسیده‌اند اما حضور علی کریمی به دلیل وجه شهرت او به جذابیت عامیانه انتخابات افزوده است.

تجربه‌های انتخابات فدراسیون فوتبال در دوره‌های پیشین نشان می‌دهد که چینش آرا همیشه بر اساس روابط رئیس فدراسیون با هیأت‌های استان‌ها و جانشین خود، تعیین‌کننده است. در دوره‌‌ای که علی کفاشیان ریاست خود را تمدید کرد یا دوره‌ای که مهدی تاج با همراهی کفاشیان، قدرت را با کفاشیان در فدراسیون شریک شد، مجمع بازیگر بازیگردانی فدراسیون فوتبال بود.

حتی وزارت ورزش در دوره اخیر نتوانست گزینه مورد نظر خود را در مجمع جا بیندازد، به رغم تسلطی که با اداره کل ورزش و جوانان استان‌ها بر هیأت‌های فوتبال داشت و به رغم دولتی بودن باشگاه‌ها که صاحب رأی بودند.

اینها ظاهراً به معنای قدرت گرفتن مجمع فدراسیون فوتبال است اما وقتی این قدرت و استقلال ظاهری، در تصمیم‌گیری معنای واقعی خود را از دست می‌داد که برای نامزدی فدراسیون فوتبال فرصت برای حضور چهره‌های متنوع نبود و اساسنامه درها را به روی افراد بسیاری می‌بست یا رد صلاحیت‌ها مانع می‌شد. مجمع در واقع استقلال نظر پیدا نکرده بود، بلکه نقش بازیچه کفاشیان و تاج را ایفا می‌کرد.

امروز چه تغییر کرده است؟ ثبت نام نامزدها برخلاف گذشته و طبق اساسنامه جدید، محدودیت‌های گذشته را ندارد، اما مجمع فدراسیون فوتبال تغییرات ناچیزی داشته که نمی‌تواند به معنای عوض شدن چهره مجمع و نظر و روش مجمع باشد. این همان نکته‌ای است که همچنان می‌تواند مثل دوره‌های اخیر انتخابات، شانس کسانی را بیشتر کند که با اعضای مجمع از داخل فدراسیون همکاری‌های چند و چندین‌ساله دارند.

اگر تصور کنیم که مجمع روش خود را تغییر داده و راه دیگری را برای انتخاب رئیس فدراسیون پیش می‌گیرد، باید اول تغییر نگاه آنها به مسائل فوتبال را شنیده باشیم. رؤسای هیأت‌های فوتبال و مدیران بسیاری از باشگاه‌ها هنوز وارد این بحث‌ها نشده‌اند یا جدی و مصمم از نقش خود حرف نمی‌زنند. آنها همچنان چهره‌های نه چندان مؤثری در فوتبال هستند که یک حق رأی دارند و آن را با بقای خود معامله می‌کنند، نه با موضوعاتی که ما باور داریم مهم‌اند.

بازی بزرگ انتخابات فدراسیون فوتبال اما تازه شروع شده است و بعید است پیش‌بینی‌های تحت تأثیر جوهای مجازی یا قدرت پشت‌پرده نامزدهای دیگر تا اسفندماه تغییر نکند. به نظر می‌رسد با ماجراهای غیرقابل پیش‌بینی در آینده نزدیک مواجه شویم.