پاسپورت بیاورید، سرمربی تیم ملی شوید!

در سال‌های اوج آرسنال با آرسن ونگر که رسانه‌های انگلیسی انتقادات عجیبی از این مربی فرانسوی می‌کردند، یکی از ایرادها این بود که چرا بازیکنان انگلیسی کمی در تیمش دارد. ونگر پاسخ داده بود که برای انتخاب ترکیب اصلی تیمش به گذرنامه بازیکنان نگاه نمی‌کند و آنها را بر اساس کیفیت‌شان به زمین می‌فرستد.
مصاحبه روز جمعه مهدی تاج که گفته سرمربی بعدی تیم ملی ایرانی خواهد بود، یادآور دعوای آن روزهای رسانه‌های انگلیسی و سرمربی آرسنال است. تنها ویژگی که رئیس فدراسیون فوتبال برای سرمربی بعدی تیم ملی قائل شد گذرنامه اوست و به نظر می‌رسد که خصوصیات فنی در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
البته گزیده‌گویی تاج شاید بی‌ارتباط با حواشی انتخاب مارک ویلموتس که هنوز هم دست از سرش برنداشته، نباشد. او آن روزها در همراهی با موج مخالفان کی‌روش تأکید داشت که سرمربی بعدی تیم ملی قرار است فوتبال هجومی بازی کند، ولی عملکرد مربی بلژیکی به قدری فاجعه‌بار بود که تا مدت‌ها کسی هوس تماشای فوتبال هجومی در تیم ملی نکند!
مهمترین دلیل تاج برای انتخاب مربی ایرانی مشکلات انتقال پول به حساب‌های خارجی است. رئیس فدراسیون فوتبال گفت: «در مورد مربی خارجی ما یک محدودیتی داریم. مسأله تحریم یک موضوعی است که در همه جا تأثیر خود را گذاشته و ما هم با همین شرایط باید زندگی خود را دنبال کنیم. اگر پول نقد هم داشته باشیم انتقالش به فردی در خارج از کشور هیچ رقمه عملیاتی نیست. پرونده ویلموتس که جلوی شما است، یکی از متهمانش خود ماییم. یعنی من، آقای اصفهانیان که میهمان شما هستند و هشت نفر دیگر. چرا متهم شدیم؟ چون نتوانستیم به موقع پول ایشان را بدهیم. به همین شکل برانکو، کالدرون، استراماچونی و 20،10 تای دیگر. به استناد بند دو قراردادهای فیفا، یعنی اگر دو ماه پرداختی نداشتیم، فسخ یکطرفه می‌کنند و تمام پول را مطالبه می‌کنند. چند پرونده نظیر آن را خود شما دیدید که داریم پول‌های آن را می‌دهیم. یعنی اگر بخواهیم یک مربی خوب و باکیفیت که رزومه‌ خوبی دارد، که فراوان هم نمونه‌های آن را داریم، چرا که همه طالب حضور در ایران هستند با این سطح گسترده بازیکن و لژیونر، به مشکل می‌خوریم.»

تاج موافق مربی ایرانی نیست؟
رئیس فدراسیون فوتبال در بخشی دیگر از حرف‌هایش به موافقان و مخالفان حضور مربی ایرانی روی نیمکت تیم ملی اشاره کرد، بدون اینکه اشاره کند که خودش در کدام طیف قرار دارد. تاج گفت: «در مورد سرمربی تیم ملی دو نگاه متفاوت در کشور وجود دارد. یک نگاه مربی داخلی که موافقین و مخالفینی دارد و یک نگاه هم مربی خارجی که آن هم به همین صورت است. در خصوص نگاه مربی داخلی، ما افتخارآفرینان بسیاری در داخل کشور داریم که خیلی زحمت کشیدند و بسیاری از نقاط مثبت محصول فعالیت آنهاست. آقای مهاجرانی، آقای پروین، آقای دایی، آقای قلعه‌نویی و بسیاری از عزیزان دیگر. همین اخیراً، آقای نکونام و  آقای هاشمیان خیلی به تیم ملی کمک کردند. نگاه خارجی هم همین است. به نظر من آقای کی‌روش تأثیر مثبتی روی فوتبال ما گذاشت.»
حالا که قرار است سرمربی بعدی تیم ملی ایرانی باشد، شاید بهتر بود که تاج با صراحت بیشتری از آنها دفاع می‌کرد، ولی تنها دلیلی که برای انتخابش به آن اشاره کرد، همین ماجرای انتقال پول بود. اگر رئیس فدراسیون در همین شروع کار انتخابش را از روی ناچاری بداند، در روزهای سخت باید انتظار چه حمایتی از او را داشته باشیم؟

حرکت بر خلاف جریان لیگ
تصمیم برای انتخاب سرمربی ایرانی با فصلی همزمان شده که حضور مربیان خارجی در لیگ برتر از همیشه پررنگ‌تر است. سپاهان و استقلال با مورایس و ساپینتو در کورس قهرمانی هستند، خمس توانسته تراکتور را به مدعیان نزدیک کند، صنعت نفت برای فرار از سقوط سراغ تاوارس رفته و می‌توان گفت که سیاست فدراسیون فوتبال خلاف جریان رایج فوتبال ایران است. از طرف دیگر این سؤال مطرح می‌شود که اگر امکان پرداخت دستمزد مربی خارجی وجود ندارد، این چهار مربی در لیگ برتر چه می‌کنند؟

کدام مربی ایرانی؟
تاج حتی اگر بتواند افکار عمومی را برای انتخاب مربی ایرانی راضی کند، با این سؤال سخت روبه‌رو خواهد شد که کدام مربی؟ در فوتبال ایران گزینه‌هایی که توان قبول مأموریت سخت هدایت تیم ملی را داشته باشند، انگشت‌شمار هستند. تجربه تلخ مربیان ایرانی قبلی قطعاً آنها را برای قبول این پست مردد می‌کند، بخصوص اینکه تیم ملی یک سال بعد باید در جام ملت‌ها حاضر شود و همه از این تیم انتظار قهرمانی دارند.
سایه سنگین مربیان خارجی بر لیگ برتر یادآور کوتاهی فدراسیون فوتبال در پرورش مربیانی است که آمادگی فنی و ذهنی نشستن روی نیمکت‌ تیم‌های مدعی لیگ و تیم ملی را داشته باشند. در این صورت لازم نبود که فدراسیون فقط به خاطر مشکلات انتقال پول سراغ مربی ایرانی برود و تاج می‌توانست با خیال راحت گزینه‌اش را معرفی کند.